Er ligt vaak een soort taboe op bang zijn en angst hebben. Tegen kinderen wordt vaak gezegd “je hoeft niet bang te zijn” of zelfs “stel je niet zo aan, dit is toch niet eng!”. Goed bedoeld, maar de boodschap erachter is dat je niet bang mag zijn. Ik pleit voor een nieuwe boodschap: Durf bang te zijn!
Spanning voor nieuwe dingen
“Jij vindt nooit iets spannend” zei een cliënt eens tegen mij toen we het hadden over dingen doen die spannend zijn. Wat een bijzondere opmerking vond ik dat, aangezien ik écht regelmatig dingen spannend vind. Zeker sinds ik ben gaan ondernemen, heb ik een hoop dingen moeten doen die ik eng vond (en vind).
Waar ik daardoor mee heb kunnen oefenen, is bang zijn en dingen toch doen. Het is namelijk niet zo dat angst je gedrag hoeft te bepalen, al is dat vaak wel wat er gebeurt. En geloof me, ik heb ook regelmatig dingen uitgesteld of niet gedaan omdat ik het niet durfde. Maar in de praktijk vallen dingen heel vaak wel mee en zijn ze veel minder eng dan gedacht.
Het is heel normaal om spanning te voelen als je iets nieuws gaat doen. De grote vraag is alleen of je je daardoor wilt laten tegenhouden. Laten we eens wat verder naar angst kijken.
Wat is angst?
Volgens Wikipedia is angst een emotie die veroorzaakt wordt door een waargenomen of vermeende bedreiging en die meestal leidt tot een vermijding of ontwijking daarvan.
Angst heeft een belangrijke functie voor onze overleving. Als er namelijk een waargenomen bedreiging is (eentje die we dus echt kunnen opmerken), zoals een snel naderende auto, is het essentieel voor onze overleving dat we bang worden en actie ondernemen. In de meeste gevallen is snel wegrennen (en daarmee de auto ontwijken) een prima oplossing. In dit geval is angst heel functioneel en zal er weer ontspanning optreden nadat de situatie voorbij is. Tot zover niks aan de hand.
Maar er is nog een andere vorm, namelijk de vermeende bedreiging. Dat is een bedreiging die niet in het echt kan worden opgemerkt, maar alleen in onze gedachten. Er IS geen bedreiging, maar je denkt van wel. En voor ons lichaam maakt het niet uit of er een echt gevaar is of alleen een gedachte aan gevaar: dezelfde lichamelijke reacties treden op. En je hele systeem zal er alles aan doen om de gevreesde angst te gaan vermijden.
Laat je je leiden door angst?
Juist die vermeende angst is moeilijk om los te laten. Want die angst is veel minder tastbaar dan een zichtbare angst. Vermeende angsten zijn gedachten als “kan ik dit wel” of “wat zullen anderen van me vinden”? Het is een invulling van wat er gaat gebeuren als je iets (nieuws) wilt doen, terwijl je daar nog geen voorstelling van kunt maken. Dus je brein gaat op zoek naar vergelijkbare situaties uit het verleden en als die negatief zijn, zal de angst groter worden. En omdat we angst een heel vervelende emotie vinden, ligt vermijding op de loer.
Want als je geen spannende dingen gaat doen, hoef je ook niet bang te zijn. Dus blijf je in je comfortzone. En blijf je dromen over dingen die je graag zou willen doen. Maar zodra je in de buurt komt van actie ondernemen, komt die angst weer naar voren.
Veldhuis en Kemper hebben dit mooi weergegeven in dit nummer:
Durf bang te zijn
Als je écht wilt leven naar je waarden, en dingen wilt doen die voor jou heel belangrijk zijn, kom je geheid dingen tegen die doodeng zijn. Eén van de grondgedachten binnen ACT is: “In je angst vind je je waarden, en in je waarden vind je je angst”
De vraag is dus: Durf je bang te zijn? Kun je iets superspannend vinden en het tóch doen? Angst wordt op die manier een raadgever om te ontdekken wat echt belangrijk voor je is. Angst is dan geen teken dat je iets niet moet doen, maar dat er juist een enorme groeikans ligt.
Anderhalve maand geleden ben ik begonnen met het organiseren van online Klop & Koffie, om mensen kennis te laten maken met Emotional Freedom Techniques. Elke keer als ik ‘s ochtends voor de start van de bijeenkomst achter m’n computer zit, ben ik zenuwachtig. En toch organiseer ik binnenkort de 4e editie. Waarom doe ik dat als ik me er zo bij voel? Omdat ik het supertof vindt om te doen en heel graag mensen wil inspireren met EFT. En door het te doen kom ik erachter dat het veel minder eng is dan ik vooraf denk.
Jij bent meer dan je angst
Angst kan een enorm verlammende werking hebben. Het is ook logisch dat dat je dat liever vermijdt. Maar door het vermijden wordt de angst alleen maar groter. Want dan zegt je brein eigenlijk “zie je wel, het is echt zo eng en we moeten daar uit de buurt blijven”. En de volgende keer is de angst nog een beetje groter. Durf je angst te voelen en weet dat je veel meer bent dan je angst.
Veel angsten ontstaan in de kinderleeftijd, als we nog niet de capaciteiten hebben om er goed mee om te gaan. Maar zowel voor kinderen als volwassenen geldt dat je veel meer bent dan je angst. Jij bent altijd groter, de angst is slechts een deel van jou. Durf bang te zijn en ontdek dat je veel meer kunt! Geef angst de ruimte om er te zijn én doe (in kleine stapjes) wat je graag wilt doen.
En je mag altijd hulp vragen, je hoeft het niet alleen te doen. Weet dat je welkom bent.
