We hebben allemaal weleens last van problemen of zorgen. Daar is niks geks aan. Toch vinden veel mensen het nog steeds raar om met hun (mentale) problemen of zorgen hulp te zoeken en met iemand te praten over hun problemen. Ze proberen het liever zelf op te lossen. Soms is dat heel erg zonde. Want het is vaak heel erg fijn om met iemand te praten, iemand die jou niet kent en die niet oordeelt. Waarom dat is leg ik je hieronder uit.
Ik ben toch niet gek?!
Een idee dat nog steeds bij veel mensen leeft is dat je alleen naar de psycholoog gaat als je ‘gek’ bent. Die gedachte begrijp ik enigszins, als je kijkt naar hoe de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) in ons land is geregeld. De psychologische zorg (voor je mentale problemen dus) wordt pas vergoed door de verzekering als er een diagnose gesteld is uit de DSM-V. Dit is een classificatiesysteem waarin je alle criteria kunt terugvinden die bij een psychische stoornis horen. Een officiële diagnose mag alleen gesteld worden door een BIG-geregistreerde professional. In het geval van de GGZ zijn dat GZ-psychologen, artsen en psychiaters.
Heel kort door de bocht gezegd is het dus zo dat je een psychische ‘stoornis’ hebt als je een vergoeding krijgt van de verzekering. Nu vind ik sowieso dat mensen met een diagnose ook niet gek zijn, laat dat voorop staan. Maar in de GGZ werkt het wel zo dat je eerst een labeltje moet hebben voordat je behandeling / begeleiding kunt krijgen.
Misschien komt het daardoor dat veel mensen nog steeds denken dat je ‘gek’ moet zijn om met iemand te gaan praten. En dat is echt super zonde!
Zonder diagnose wel klachten
In mijn beleving zijn er heel veel mensen die niet voldoen aan de criteria van een psychische stoornis, maar die wél last hebben van mentale problemen. En voor hen is soms de drempel om met iemand te praten heel erg hoog! Deels komt dat door de enorme wachtlijsten die er op dit moment in de GGZ zijn, maar ook doordat (zelfstandige) basispsychologen vaak niet worden vergoed door de verzekering. Dan moet je het dus zelf betalen als je hulp wilt. En dat terwijl juist vroegtijdig signaleren en helpen vaak ergere problemen kan voorkomen.
Stel je de volgende situatie voor: je kampt al een tijdje met somberheidsklachten. Het is niet heel erg, maar het voelt ook niet helemaal lekker. Je zoekt wat tips op internet, gaat misschien een keertje naar de huisarts en probeert wat dingen uit. Maar het helpt niet echt. Je wilt je wel aanmelden bij de GGZ, maar de wachtlijst is een halfjaar.
Alleen dát al is niet heel bemoedigend. Maar goed, in de tussentijd probeer je zo goed en kwaad als het kan verder te gaan met je leven. Na een paar maanden merk je dat het steeds slechter gaat. Je slaapt slecht, je eet minder gezond en je somberheid neemt toe. Maar je bent nog niet aan de beurt. Je trekt je steeds meer terug uit je sociale leven.
Het probleem hiermee is dat je in een negatieve spiraal terecht komt doordat je zo lang moet wachten!
Eerder hulp zoeken
In veel gevallen trekken mensen pas aan de bel als ze al langere tijd klachten hebben. De wachttijd die daar nog bovenop komt, kan ervoor zorgen dat problemen alleen maar erger worden. En dat is natuurlijk zonde. Helaas ben ik niet in staat om in mijn eentje de GGZ-structuur te veranderen, maar ik hoop je wel wat tips te kunnen geven als je in zo’n situatie zit.
De eerste tip is: ga eerder hulp zoeken! Je hoeft je nergens voor te schamen als het even niet zo lekker gaat of als je niet goed weet hoe je met negatieve gedachten om moet gaan. Ik vergelijk het zelf vaak met een lekkage: ik ben geen loodgieter en heb er totaal geen verstand van hoe ik dat kan fixen. Dan kan ik zelf wel via YouTube allerlei filmpjes te zoeken en een oplossing te bedenken, maar het feit blijft dat het me enorm veel tijd gaat kosten en de kans groot is dat ik het probleem niet opgelost krijg.
Iedereen heeft zo zijn eigen specialisme, kennis en kunde en dat is prima. Maar we leren nergens hoe we met onze eigen gedachten kunnen omgaan. Dus het is ook niet zo gek dat we daar vroeg of laat last van krijgen en hulp nodig hebben. Als je er vroeg bij bent kunnen een paar gesprekken vaak al voldoende zijn.
Oordeelvrij
Een psycholoog of coach heeft geen oordeel over jouw situatie of jou als persoon. Je kunt je verhaal vertellen zonder dat je daarop afgerekend wordt of het gevoel dat je je moet schamen. Heel vaak zal je zelfs merken dat de zorgverlener niet eens raar opkijkt van jouw verhaal.
En je zult ook heel vaak merken dat jij niet de enige bent die met dit probleem rondloopt. En dat is soms best prettig om te weten. Vaak blijkt dan ook dat je helemaal niet ‘gek’ bent, maar snap je ook hoe je klachten zijn ontstaan of hoe je ze kunt oplossen.
Ander perspectief door met iemand te praten
Een groot voordeel van met iemand praten – zeker iemand die je niet kent – is dat je een totaal ander perspectief kunt krijgen op je situatie. In je eigen hoofd blijf je vaak in kringetjes ronddraaien. En de mensen om je heen kennen je, en nemen hun eigen ideeën mee in de adviezen richting jou.
Wanneer je ineens tegenover iemand zit die een bepaalde achtergrond heeft of die ‘ervoor geleerd heeft’ (zoals het vaak mooi gezegd wordt), krijg je nieuwe inzichten en nieuwe ideeën. En dat kan soms al voldoende zijn om anders met de situatie om te gaan en kleine dingen te veranderen. Soms zie je het zelf gewoon niet meer, omdat je je eigen gedachten steeds versterkt.
Iedereen heeft een blinde vlek (zelfs psychologen 😉 ), en een ander kan je daarop wijzen en helpen te zien wat je zelf niet ziet.
Je bent het waard
Een ander belangrijk punt is dat jij het waard bent om goed voor jezelf te zorgen en lekker in je vel te zitten. Dat betekent niet dat je altijd 100% blij en vrolijk moet zijn, want zo werkt het helaas niet. Maar wel dat je blij mag zijn met jezelf en dat je leven over het geheel genomen prettig voor je is.
Hulp zoeken en met iemand praten kan een hele mooie investering in jezelf zijn; in je eigen levensgeluk en daarmee ook in dat van de mensen om je heen. Je leert jezelf beter kennen en keuzes maken die voor jou kloppend zijn. Daar word je een mooier mens van!
