Ga ik deze blog nu toch echt schrijven? Ja, zeker. Dit is al lang een twijfel-onderwerp, maar erover schrijven helpt 🙂 Ik heb een enorme haat-liefde verhouding met mijn smarthpone en social media. Zo, dat is eruit. Ik heb zo’n bewondering voor mensen die het ding gewoon ergens in een hoek kunnen gooien en er alleen naar kijken als ze er zelf zin in hebben. En misschien, helpt dit stukje jou ook wel om te weten dat je niet alleen bent als je hier ook mee worstelt.
Lang gewacht met een smarthpone
Ik stond niet vooraan in de rij toen de smarthpone uit kwam. Misschien dat ik ergens wel een onderbuikgevoel had dat dit ding niet zo goed voor mij zou zijn. Ik ben iemand die alles leuk vindt en als dan ineens ALLES in je hand bereikbaar is met zo’n ding, is het lastig grenzen te stellen. Maar goed, een jaar of 10 geleden ging ik dan toch om. Vooral omdat ik Whatsapp zo leuk vond, foto’s delen met anderen. Dus ik zette er verder weinig apps op. Ik weet nog dat mijn vriend tegen me zei: “Ja, dan heb je zo’n ding en dan zet je er zeker niks op.” Zo begon het inderdaad wel.
Maar ja, het gemak sluipt er dan toch wel in. Een app om mail te kunnen checken, spelletjes, LinkedIn, Marktplaats, bankzaken en mijn digitale agenda. Uiteindelijk ging er steeds meer tijd op aan dat ding. En dan nog de mogelijkheid om ALLES op ELK moment maar op te kunnen zoeken via internet.
Ik begin niet (meer) aan Facebook en Instagram
Facebook was ik ook lang niet aan begonnen, maar uiteindelijk was er een aanleiding om overstag te gaan. Dus kwam er Facebook. Na een paar jaar merkte ik hoeveel onrust me dat gaf, dus heb ik Facebook weer verwijderd. Maar toen ging ik ondernemen en “moest” er toch een Facebook pagina komen. Nou ja, dat was geen lang leven beschoren.
Instagram is zoiets waar ik helemaal niet aan begin, ik weet zeker dat ik daarin verzuip. Zo veel mensen die leuke, interessante dingen doen en die ik dan ook “moet” doen. Het geeft me enorm veel onrust. Er zijn een paar openbare pagina’s die ik af en toe bekijk, maar Instagram beperkt dit steeds verder dus dat wordt vanzelf moeilijker en minder. Ik weet dat ik uit zelfbescherming beter geen account kan aanmaken.
De enige social media account die ik nog heb is LinkedIn, maar ook daarvan merk ik steeds vaker dat ik er weinig energie uit haal. En zeker nu in corona-tijd, zijn het vooral discussies over de maatregelen die op mijn tijdlijn verschijnen.
Vergelijken met vreemden
Hoe meer ik over social media nadenk, des te gekker ik het concept eigenlijk vind. Als ik bijvoorbeeld op Instagram bij zogeheten ‘influencers’ kijk, zijn dat mensen die ik niet persoonlijk ken. Maar doordat ze door zoveel mensen gevolgd worden ga ik er toch vanuit dat ze iets goeds of zinnigs doen. En lijkt hun mening er ineens toe te doen. Of erger nog, ga ik mijn leven vergelijken met de beelden die zijn van hun leven laten zien. En die vergelijking is over het algemeen niet in mijn voordeel 😉
Ook op LinkedIn merk ik dat in de afgelopen jaren steeds meer ‘onbekenden’ in mijn netwerk terecht gekomen zijn. Op zich is daar niks mis mee, want ik vind het leuk om nieuwe mensen te leren kennen en inspiratie of ideeën op te doen. Maar wat er in de loop van de tijd gebeurd is, is dat ik onbewust ook de meningen van deze mensen voor waar ben gaan aannemen.
Op social media draait het vaak om ‘likes’ of ‘views’ om te bepalen of iets succesvol is of niet. En op alle platformen kun je dus leren van ‘influencers’ hoe je dit het best voor elkaar krijgt. Maar de vragen die ik me daarbij nooit gesteld heb, zijn: “Wil ik dit wel allemaal?” Wil ik wel mijn hele leven met anderen moeten delen om reacties te krijgen van mensen die ik niet ken? En waarom wil ik mensen volgen die ik niet ken en wiens leven op geen enkele manier lijkt op dat van mij?
Gemak dient de mens
Ik verbaas me erover hoezeer de smartphone onze levens is gaan domineren in een korte tijd. En tegelijk is het ook niet verbazingwekkend, want de ontwikkelaars doen hun uiterste best om te zorgen dat het verslavend is. En de smartphone voorziet in onze aangeboren voorkeur voor gemak. Met dat ding in je hand kun je overal alles bijhouden en regelen. Dat is ook één van mijn grootste struggles: dat er zeker voordelen aan het apparaat zitten (navigeren, herinneringen van agendameldingen), maar dat die voordelen niet meer opwegen tegen de nadelige effecten die ik er van ervaar.
Ik vind het ook supermakkelijk om online via m’n telefoon van alles te kunnen bestellen, dingen op te kunnen zoeken die ik even niet meer weet en m’n mail in de gaten te kunnen houden.
Maar tegelijkertijd: als ik er even over nadenk vind ik het echt waanzin dat we dit bedacht hebben. En dat het steeds verder gaat, waardoor we steeds meer afhankelijk worden van apparaten en technologie. Ik snap wel dat deze ontwikkeling niet meer tegen te houden is, maar ik vraag me oprecht af of het goed is voor mensen.
Van gewoonte naar verslaving
Het gemak van apps, het altijd binnen bereik zijn van afleiding zorgt er denk ik bij veel mensen voor dat de gewoonte van ‘even iets checken’ geleidelijk overgaat in een verslaving. Inmiddels weten we dat mensen niet alleen verslaafd kunnen raken aan middelen, maar ook aan gedrag. De verslaving aan nieuwe media en technologieën wordt digibesitas genoemd en er is zelfs een aparte term voor verslaving aan social media: socialbesitas.
Inmiddels blijken mensen gemiddeld zo’n 4 uur per dag schermtijd te hebben. Jongeren soms wel tot 7 uur per dag, volgens de Factsheet Digitale Balans. Nu is het natuurlijk zo dat ook een deel van onze studies en werk achter een scherm plaatsvindt, dus we ontkomen er ook niet helemaal aan. Maar ik vind het wel veel! En als ik dan voor mezelf kijk, is lang niet al deze schermtijd leuk, ontspannen of energiegevend. Voor mij is zeker een deel van de tijd die ik op m’n telefoon doorbreng eerder energievretend dan -gevend.
De komende tijd ga ik eens op zoek naar hoe ik deze gewoonte / verslaving kan doorbreken. Tips zijn welkom 😉
