Vakantie betekent voor mij altijd nog wat extra tijd om te lezen. Dit keer nam ik het boek ‘Na de crash’ mee van Jutte Borms. Een zeer interessant boek over het herstel van burn-out met behulp van een holistische aanpak. Zeker een aanrader kan ik je vast vertellen!
Waar gaat ‘na de crash’ over?
Twee jaar geleden kreeg dokter Jutta Borms een zware burn-out. Jarenlang had ze te veel voor anderen gezorgd en te weinig energie teruggenomen. Het resultaat was een totale breakdown. Een vele maanden durend herstel volgde. Ze ging op zoek naar oplossingen, met het hoofd van een wetenschapper en een vergevend hart voor zichzelf.
Een paar van de vragen die ze zich stelde: wat gebeurt er precies met je lichaam als je echt uitgeput en opgebrand raakt? Wat zijn de fysiologische processen die eraan ten grondslag liggen? Wat kan een arts voor je betekenen? Wat kun je leren uit bloedtesten? Helpen geneesmiddelen, natuurlijke plantaardige of chemische? Wat kan een coach of therapeut precies voor je doen?
Ze durfde ook dieper te graven. Want een burn-out krijgen is niet alleen iets medisch, het raakt je ook in je meest essentiële zijn. Wie ben je nu écht? Wat of wie geeft je energie, en wie zuigt die alleen maar weg? Wat zijn je blokkades, de vastgeroeste patronen waar je steeds tegenaan loopt? Is je sociale vangnet wel stevig en oprecht genoeg? Kun je je denkpatronen veranderen, en zo ja, hoe begin je eraan?
Na de crash is het verslag van een moedige zoektocht naar oplossingen voor een van de meest voorkomende aandoeningen van deze tijd (Bron: achterkant van het boek).
Holistische visie
De schrijfster is klassiek opgeleid arts, en verdiepte zich daarnaast in holistische geneeskunde. Daarbij gaat men ervan uit dat je pas gezond kunt zijn als alles in je lijf én in je hoofd goed zit. Er wordt dus niet alleen gekeken naar de klachten of symptomen en welke medicijnen daarbij zouden kunnen werken. Er wordt veel breder gekeken, naar je omgeving, je stress, je relatie, werk etc.
Een enorm belangrijk onderdeel dat vaak in de reguliere geneeskunde niet wordt bekeken betreft gedachtepatronen en gewoontes. Er zijn zoveel mensen die last hebben van chronische stress en die alles in de lucht proberen te houden. De schrijfster legt uit hoe dit werkt in je brein en hoe belangrijk het is om weer tot rust te kunnen komen.
Het dijkeffect
Een mooie bruikbare metafoor die ik in het boek tegenkwam, is die van het dijkeffect (komt eigenlijk uit het boek ‘Blijven ademen – hartcoherentie als antwoord op burn-out, hyperventilatie en stress)*. De dijk is je vitaliteit en veerkracht. De dijkwachter (delen van je brein die checken of alles goed gaat) houdt de dijk in de gaten. Een bult zand die wat verderop ligt, is je herstelvermogen.
De (externe) stressfactoren waarmee we te maken krijgen, kun je zien als water dat tegen de dijk aan beukt. In normale omstandigheden is dit niet zo’n probleem. De dijk en de druk van het water zijn met elkaar in balans. Wanneer de stress toeneemt, merkt de dijkwachter op dat er meer druk op de dijk komt en het stressmechanisme wordt geactiveerd. Er wordt wat zand verplaatst om de dijk te verstevigen en dan is de situatie weer onder controle. Het is nu wel de bedoeling dat de bult zand weer wordt aangevuld (door het nemen van rust).
Wat er helaas vaak gebeurd is dat de bult zand niet wordt aangevuld en de stress niet verlaagd. De dijkwachter krijgt dus continu het signaal dat de dijk steviger moet worden, maar de bult zand slinkt steeds verder. Je lichaam past zich aan en je gaat door op wilskracht. De reserves nemen steeds verder af.
Als deze fase te lang duurt, treedt er uitputting op. De druk op de dijk is te lang te hoog en er is niet meer voldoende zand om aan te vullen. De dijk breekt. Dat is wat de schrijfster ‘de crash’ noemt en wat haar zelf ook overkwam. Ze beschrijft burn-out als een energieziekte: de energie is uitgeput.
Regulier en holistisch
Het boek bevat naast veel uitleg over ons lichaam en brein ook veel kennis over test- en therapiemogelijkheden. Zo staat er veel informatie in over allerlei hormonen en hoe je kunt testen of daar tekorten of afwijken in zijn. Er staan verschillende ‘reguliere’ medicijnen in beschreven die gebruikt kunnen worden in de eerste fase van burn-out. De arts hamert er wel op dat het in veel gevallen beter is om deze tijdelijk te gebruiken.
Naast reguliere medicijnen deelt ze ook haar ervaringen en ideeën over voedingssupplementen en kruiden. Ze vertelt haar ervaringen met verschillende therapievormen, zoals hypnose, fasciatherapie en craniosacraaltherapie.
Ze is zelf op zoek gegaan naar een coach en stimuleert je ook als lezer om voor jezelf te kijken waar jouw behoefte ligt en iemand te kiezen bij wie je een prettig gevoel hebt. Ik vind het mooi dat ze ook beschrijft hoeveel invloed onze onbewuste overtuigingen kunnen hebben bij het ontstaan en vasthouden van chronische stress. Daarnaast besteedt ze aandacht aan de kracht van gedachten.
Tijd en ruimte voor stilte
Als er één ‘medicijn’ is waar de schrijfster op hamert, is het wel stilte. Hoewel het lezen of horen over andermans ervaringen inspirerend kan zijn, moet je toch je eigen weg vinden. Herstellen van een burn-out is een individueel proces, waarin je soms diep in jezelf moet duiken en moet opruimen wat niet meer helpend is. Het gaat om bewustwording van je eigen (gedachte)patronen en deze ombuigen tot iets nuttigs.
Voor de schrijfster van ‘na de crash’ is het opzoeken van de stilte (in de natuur of door te mediteren) één van de meest effectieve middelen geweest om te herstellen. In de stilte vond ze antwoorden en kwam er bewustzijn, over wat wel en niet paste. Stilte, waar we in de dagelijkse rush zo weinig tijd voor nemen.
Ze beschrijft hoe belangrijk het is om tijd én ruimte voor jezelf te nemen en dat ook te blijven doen. De grote valkuil is dat wanneer mensen zich beter voelen, ze de agenda weer helemaal volstoppen en terug willen naar hun oude leven. De vraag is of dat handig is..
De schrijfster is zelf groot fan geworden van yoga en heeft ook een opleiding tot yogadocent gedaan. Haar enthousiasme daarover komt door het boek regelmatig terug. Het was heel grappig dat ik meerdere boeken in korte tijd tegenkwam over het grote magische effect van yoga. Een tip van het universum? 🙂
Zelfliefde
In de basis komt het herstel van een burn-out eigenlijk neer op het vergroten van zelfliefde. Een thema waar ik veel interesse in heb en zelf ook regelmatig mee worstel. Balans vinden tussen wat anderen van je vragen, je eigen verwachtingen en wat daadwerkelijk goed voor je is, is niet altijd makkelijk.
De thema’s voeding, beweging en ontspanning lopen als een rode draad door dit boek. Want met alleen medicatie of coaching kom je er niet. Het is in de basis jezelf leren kennen en jezelf accepteren zoals je bent. Ook als je misschien meer behoefte hebt aan rust dan anderen, als je niet mee komt in de ratrace waarin we leven, als je tijd nodig hebt voor jezelf of niet in het perfecte plaatje past. Je bent wie je bent en dat is goed genoeg. Dat is zelfliefde. Misschien is dat een zoekproces, omdat je al te snel afgeleid bent geraakt van je eigen pad of niet gewaardeerd werd om wie je echt bent. Het is ook niet de makkelijke weg misschien, het kan betekenen dat je keuzes maakt die niet zijn wat anderen willen.
Maar aan het eind van de lijn moet jij elke dag met jezelf kunnen leven. Alle andere mensen zijn er maar tijdelijk. Het boek ‘na de crash’ is een inspirerende bron van kennis en ervaring om je eigen pad (weer) te vinden.
* Als je via deze link bestelt, ontvang ik daar een kleine vergoeding voor.
