We moeten allemaal van alles: gezond eten, sporten, presteren op het werk, huishouden, misschien een gezin runnen, een goede vriend(in), zoon/dochter zijn en noem het allemaal maar op. En ook binnen het werk moeten we vaak allerlei dingen. Maar heb je er wel eens bij stilgestaan of je ook echt wil wat je allemaal moet?
Je moet zoveel..
Vorige week gaf ik samen met Mireille van Buro de Waal een training over het herkennen en voorkomen van burn-out. We vroegen mensen naar wat hen stress gaf en in veel gevallen hing dit samen met een volle agenda, drukke weken en veel dingen te doen hebben. Veel mensen hadden het gevoel dat ze niet genoeg tijd hadden en geen moment rust konden nemen. En deze mensen zijn daar geen uitzondering in, want dit is iets wat je heel veel terug hoort en ziet.
Er was een grote groep mensen die het heerlijk vond dat tijdens de lockdowns zoveel (sociale) verplichtingen wegvielen, waardoor ze ineens ruimte in de agenda hadden en tot rust konden komen. Ineens hoefde er veel minder. Nu wil ik er niet voor pleiten dat we maar weer in lockdown moeten gaan, maar het zegt wel iets.
Heel veel mensen ervaren tegenwoordig de druk van dat er altijd maar iets moet. Verplichtingen sluipen in onze agenda en stapelen zich op, totdat we helemaal volgepropt zitten.
Moet het ook echt?
Een tip die ik mensen vaak gaf toen ik nog time-managementtrainingen gaf, is de volgende:
Stel jezelf de vraag “Moet ik dit nu doen?” vijf keer met steeds een andere nadruk:
- MOET ik dit nu doen?
- Moet IK dit nu doen?
- Moet ik DIT nu doen?
- Moet ik dit NU doen?
- Moet ik dit nu DOEN?
Het stellen van deze vijf simpele vragen dwingt je er al over na te denken of je iets daadwerkelijk moet doen, of het nú op dit moment moet, of jij het wel moet doen en of het wel moet. Dingen waar we normaal gesproken vrijwel niet bij stilstaan. En het grappige is dat je hiermee al vijf keuzemogelijkheden hebt om het wel of niet te doen, want alle vragen zijn met ‘ja’ of ‘nee’ te beantwoorden.
Misschien moet het wel gebeuren, maar hoef jij het niet te doen. Misschien moet het wel gebeuren, maar hoeft het niet nu. Zo creëer je ineens ruimte voor keuze. En dat voelt vaak al een stuk lekkerder dan klakkeloos alles maar opnemen wat er van je gevraagd wordt óf wat je jezelf oplegt!
Wil je wel wat je moet?
Een andere, heel krachtige oefening, die in de adventskalender zat en die we in de training ook in de groep hebben gedaan, is de volgende:
- Maak een lijstje van alle dingen die je ‘moet’ doen. Dit kun je ook doen met post-it’s, zodat je losse briefjes krijgt. Begin letterlijk met de zin “Ik moet..”
- Als je nu vervolgens het woordje ‘moet’ vervangt door ‘wil’, welke briefjes kloppen dan nog steeds? Dus als je begint met “Ik wil..”
Stel dat je bij ‘Ik moet..” hebt opgeschreven dat je elke dag moet stofzuigen. Klopt het dan nog steeds als je zegt ‘Ik wil elke dag stofzuigen’? In dat geval laat je het briefje of de zin staan; als het niet klopt haal je het briefje weg of streep je de zin door. - Check dan eens: hoeveel van de dingen die je moet, wil je ook echt?
- Tot slot kun je een lijstje maken met dingen die beginnen met “ik wil..”.
- Op welke manier zou je nu kunnen omgaan met de dingen die je moet, maar eigenlijk niet wilt? Zou je ze kunnen uitbesteden aan iemand anders, zou je ze minder vaak kunnen doen of zou je er simpelweg mee kunnen stoppen? En kun je dan de tijd die je daarmee overhoudt besteden aan dingen die je graag wilt doen?
Deze oefening bleek bij veel mensen opluchting te geven, maar bij sommigen was ‘ie ook best confronterend. Want als je veel dingen doet (/moet) die je eigenlijk niet wilt doen, kost dat best veel energie. En het is natuurlijk mega jammer dat je daardoor weinig tijd over houdt voor dingen die je wél graag wilt doen.
Sommige dingen moeten echt, anderen niet
Natuurlijk ontkomen we er niet aan dat we af en toe dingen moeten doen die we niet perse willen doen of leuk vinden. En dat is op zichzelf ook niet erg. Het gaat voornamelijk om het vinden van balans.
Je kunt je waarschijnlijk voorstellen dat als je 80% van je tijd vult met dingen die moeten, maar die je niet wilt doen, dat je daar niet zo heel blij van wordt. En als je 80% van de tijd dingen doet die je graag wilt doen, is het beter vol te houden om 20% dingen te doen die simpelweg moeten gebeuren.
En soms moeten we ook minder leuke dingen doen om een doel te behalen dat we belangrijk vinden. Vrijwel niemand kan 100% alleen maar doen wat ‘ie leuk vindt.
Maar af en toe stilstaan bij de dingen die je ‘moet’ doen, en of je die ook echt wilt doen, helpt je keuzes te maken die beter bij je passen. Daardoor zorg je beter voor jezelf én krijg je meer grip op je tijd en energie. Is dat dan niet egoïstisch, vraag je je misschien af. Ik denk van niet, maar zelfs al is het wel egoïstisch: waarom zou je niet voor jezelf dit soort keuzes mogen maken? Er is niks mis mee om voor jezelf helder te hebben wat jij belangrijk vindt en graag wilt doen. Uiteindelijk moet jij blij zijn met je leven, en niet iemand anders toch?
Laat je niet teveel wijsmaken dat je het voor een ander goed moet doen. Onder aan de streep heb jij het meest en het langst met jezelf te maken, en dat is het fijn als je de dingen kunt doen die JIJ fijn vindt.