De afgelopen jaren heb ik veel boeken gelezen over uiteenlopende onderwerpen en daarover ook regelmatig hier gedeeld. Vandaag zet ik een paar interessante boeken over burn-out op een rijtje. Mocht je twijfelen of je een burn-out hebt (of het zeker weten), of iemand kennen die het heeft zijn dit waardevolle boeken voor herkenning en begrip. Er zijn er natuurlijk nog veel meer, maar deze zijn mij in elk geval bijgebleven!
Wat is burn-out?
Wat ook duidelijk zal blijken uit de boeken die ik deel en gelezen heb, is dat er nog veel onduidelijkheid is rondom burn-out. Er is geen heel duidelijke definitie en vooral: het is (nog) niet goed meetbaar. De klachten hebben veel overeenkomsten met andere diagnoses en er zijn geen goede meetinstrumenten.
Het is bijvoorbeeld niet zo duidelijk of burn-out nu iets fysieks of emotioneel/mentaal is, of een combinatie van allebei. Dat wil echter niet zeggen dat de klachten er niet echt zijn. Ik zie zelf ook in de praktijk mensen met deze klachten en die hebben echt serieuze klachten. De wetenschap is er alleen nog niet helemaal over uit wat het nu precies is. Desondanks zijn de boeken die erover geschreven zijn wel behulpzaam voor wat inzicht en begrip.
Over de kop – Brankele Frank
Toen neurobioloog en consultant Brankele Frank (1987) een burnout kreeg, merkte ze dat gebrek aan kennis haar genezing in de weg zat. Waar ze behoefte aan had: precies weten wat er in haar lichaam aan de hand was en erkenning voor het feit dat het niet alleen tussen haar oren zat. Ze ging op onderzoek uit met het idee dat wie begrijpt wat een burnout is, er ook sneller weer vanaf kan komen.
Als neurobioloog ontdekte ze zowaar dat je een burnout in je hersenen kunt zien. Als consultant zette ze die ontdekkingen vervolgens om in een hanteerbaar plan om hem te verjagen (met goede zorg voor zowel lichaam als geest). En als doorgewinterde ervaringsdeskundige kwam ze er na een tweede burnout (een boek schrijven bleek ook best stressvol) weer bovenop.
Over de kop is het boek dat Frank graag zou hebben gelezen toen ze haar eerste klachten kreeg – of liefst daarvoor nog. Het is even humoristisch als wetenschappelijk, even persoonlijk als inzichtelijk. Kortom, een belangrijk boek voor iedereen die stress ervaart. Oftewel: voor iedereen. Brankele Frank (1987) studeerde neurobiologie in Amsterdam, Londen en Parijs. Bron – Bol.com
Ik vond dit echt een mega interessant boek. Ondanks haar achtergrond als neurobioloog is het boek totaal niet stoffig of taai om te lezen. Het boek zit vol met leuke metaforen van de stofjes in onze hersenen die het heel begrijpelijk maken wat er in je brein gebeurd als er sprake is van chronische stress (en burn-out).
De verschillende invalshoeken maken het een boek wat veel herkenning kan geven, en biedt tegelijk ook inzicht en uitleg over wat er daadwerkelijk gebeurt in het brein en met je emoties. Ik miste een klein beetje de praktische handvatten voor daadwerkelijk herstel, maar vind het boek zeker een aanrader! Een uitgebreidere blog vind je hier.
Ik dacht dat ik wist wat burn-out was… tot ik er een kreeg – Marijn Sillis
In het najaar van 2017 stort ergens in Vlaanderen een journalist in. Hij is een van de duizenden die dat jaar op de welbekende muur smakt: burn-out. Hij weet wat hem te wachten staat. Denkt hij. Tot hij gaandeweg tot de conclusie komt: wáár hebben we het in godsnaam over? ‘Je hebt een burn-out’, klinkt zo ongeveer hetzelfde als: ‘Proficiat, je mag op trektocht door de woestijn.’ Je weet wat een trektocht is en je weet wat een woestijn is. Maar als je niet door een woestijnmens gegidst wordt, maak je de gekste dingen mee en kan je verdomme lang onderweg zijn. Een burn-out is geen cadeau. Het reikt verder dan vermoeidheid. Zit niet alleen in je hoofd. En herstellen is veel meer dan rusten, relaxen, loslaten. In dit boek trekt journalist Marijn Sillis ten strijde tegen de overload aan hippe burn-outonzin en fileert hij de clichés. Hij deelt goudeerlijk zijn eigen emoties, gedachten en inzichten, en gaat het gesprek aan met lotgenoten. Ik dacht dat ik wist wat burn-out was, tot ik er een kreeg is een poging tot schets van het veelkoppige monster dat burn-out is. Het blijft ver weg van overbodig advies en de lege lijstjes met tips en tricks. Marijn Sillis (°1988) werkt al meer dan een decennium als journalist en is sinds 2017 officieel burn-outer. Hij neemt niet graag het woord en ontwikkelde een hekel aan burn-outboeken. En toen schreef hij dit. Bron: Bol.com
Dit is echt een ervaringsboek. Zoals de beschrijving ook laat zien, biedt het niet perse adviezen en lijstjes met tips en tricks om van burn-out af te komen. Het boek is vooral gericht op herkenning en weten dat je niet de enige bent. Zowel het verhaal van de schrijver zelf, als ook van andere ervaringsdeskundigen, komt aan bod.
Daarmee laat hij de schrijver ook zien dat elk verhaal uniek is en geen burn-out er hetzelfde uitziet. En het toont misschien ook wel hoe ongrijpbaar het begrip ‘burn-out’ nu eigenlijk is.
Burn-on – Mieke Lannoey
In ‘Burn-on’ geeft Mieke Lannoey tips om een functionerende burn-out te voorkomen, wanneer je niet meer uit de werkmodus kunt komen.
In Burn-on schrijft Mieke Lannoey over de functionerende burn-out. Geef je de buitenwereld de indruk dat je alles voor elkaar hebt, terwijl het in werkelijkheid heel anders voelt? Ga je op wilskracht door en doe je er alles aan om staande te blijven en een (nieuwe) burn-out te vermijden? Dan is de kans groot dat je op een burn-on afstevent…
Burn-on is een nieuw syndroom dat eigen is aan deze tijd. Het wordt gekenmerkt door een onvermogen om uit te schakelen en het dwangmatig gericht zijn op (werk)prestaties en/of zelf verbetering, waarmee een onderliggend gevoel van ontoereikendheid gecamoufleerd wordt. Het functionele krijgt voorrang op wat vreugde en plezier brengt, waardoor je langzaam maar zeker vervreemdt van jezelf en van alles wat ooit belangrijk voor je was, zoals vrienden en hobby’s. Het spanningsveld dat hieruit voortvloeit keert zich naar binnen waar het implodeert en zich uit als innerlijke leegte, levensmoeheid en een gevoel van zinloosheid.
Wie burn-on is, kan niet meer stoppen of ‘uit gaan’; ontspannen lukt niet meer. De buitenwereld krijgt de indruk dat je alles voor elkaar hebt, terwijl het in werkelijkheid heel anders voelt. De gevolgen en symptomen zijn fysieke spanningsklachten en slaapproblemen, schuld- en schaamtegevoelens, zelfveroordeling en -verachting, uitputting en depressie, levensmoeheid en innerlijke leegte. Helaas zijn zij er trots op dat ze het kunnen blijven volhouden, staande blijven is voor hen existentieel.
Mieke Lannoey omschrijft dit fenomeen (inclusief zelftest), duidt de maatschappelijke tendens en leidt je, onder andere door het delen van haar eigen verhaal, naar de weg uit je burn-on. Vol waardevolle tips om te voorkomen dat burn-on een burn-out wordt of in een chronische toestand verandert. Bron – Bol.com
Dit boek las ik al een hele tijd geleden maar komt nog regelmatig langs in mijn gedachten. Ik schreef er eerder al eens een uitgebreidere blog over. Dit boek biedt ook wel veel inzichten in hoe we geneigd zijn om maar door te gaan terwijl ons lichaam al signalen geeft dat het tijd wordt om wat rustiger aan te doen.
Na de crash – Jutta Borms
Naslagwerk voor iedereen die – zelf of in zijn omgeving – met een burn-out te maken krijgt. Twee jaar geleden kreeg dokter Jutta Borms een zware burn-out. Jarenlang had ze te veel voor anderen gezorgd en te weinig energie teruggenomen. Het resultaat was een totale breakdown. Een vele maanden durend herstel volgde. Ze ging op zoek naar oplossingen, met het hoofd van een wetenschapper en een vergevend hart voor zichzelf. Een paar van de vragen die ze zich stelde: wat gebeurt er precies met je lichaam als je echt uitgeput en opgebrand raakt? Wat zijn de fysiologische processen die eraan ten grondslag liggen? Wat kan een arts voor je betekenen? Wat kun je leren uit bloedtesten? Helpen geneesmiddelen, natuurlijke plantaardige of chemische? Wat kan een coach of therapeut precies voor je doen?
Ze durfde ook dieper te graven. Want een burn-out krijgen is niet alleen iets medisch, het raakt je ook in je meest essentiële zijn. Wie ben je nu écht? Wat of wie geeft je energie, en wie zuigt die alleen maar weg? Wat zijn je blokkades, de vastgeroeste patronen waar je steeds tegenaan loopt? Is je sociale vangnet wel stevig en oprecht genoeg? Kun je je denkpatronen veranderen, en zo ja, hoe begin je eraan? Na de crash is het verslag van een moedige zoektocht naar oplossingen voor een van de meest voorkomende aandoeningen van deze tijd. Bron – Bol.com
Ook over dit boek over burn-out heb ik eerder al een uitgebreidere blog geschreven. Ik vind het nu eenmaal heel interessant om ervaringsverhalen te lezen 🙂 Maar hij hoort zeker ook in dit rijtje thuis, omdat ik het zeker een aanrader vindt als het gaat om herkenning en hoop voor herstel.
Al met al vind ik de hele trend van toenemende cijfers over chronische spanning en burn-out erg zorgelijk. Ik vraag me af waar we met z’n allen als maatschappij naartoe gaan, nu deze klachten ook al bij steeds jongere mensen (en kinderen) voorkomen.
Heb jij nog een goede tip voor boeken over burn-out?
* Als je via de links iets koopt bij bol krijg ik daar een kleine vergoeding voor.